Pentomino


Pentomino to geometryczna układanka logiczna składająca się z dwunastu elementów o takiej samej powierzchni ale różnych kształtach. Tym co je łączy jest fakt, że wszystkie elementy zbudowane są z pięciu przylegających do siebie kwadratów, ponadto każdy z kształtów możemy dowolnie obracać i przekładać na drugą stronę.

Układankę możemy wykorzystać na wiele sposobów i dostosować do umiejętności naszych dzieci. I to jest właśnie to co najbardziej w niej lubię.


na zdjęciu kolorowa plansza z układem pentomino, pod nią leży prawie całkowicie ułożona układanka

Ja swoja zrobiłam z pianki kreatywnej, która jest wyjątkowo wdzięcznym materiałem do tworzenia wszelkiego rodzaju puzzli i układanek. Wspominałam o niej we wcześniejszych wpisach Spangles i Tangram-T.

Dodatkowo przygotowałam różne plansze, odpowiadające wymiarom moich klocków oraz karteczki z literami. Zarówno elementy pentmino jak i plansze są dostępne do pobrania poniżej.



Jak przygotować elementy pentomino? 
Jeśli ma być szybko to drukujecie podwójnie planszę nr 2 z kolorowymi wzorami, wycinacie i zabawa gotowa. 
Jeśli ma być dobrze to drukujecie podwójnie planszę nr 1 z konturami. Wycinacie kształty a potem odrysowujecie na piance kreatywnej lub tekturze, wycinacie ponownie i gotowe :) 

Zabawę zaczniemy od karteczek z literami. Potrzebne nam będzie ich dwanaście i na każdej wypisujemy po jednej literze F, I ,L ,N ,P ,T , U ,V ,W ,X ,Y ,Z (wszystkie elementy pentomino mają przypisana literę, której odpowiadają kształtem). Dziecko ma za zadanie dopasować odpowiedni klocek do przypisanej mu litery. Manipulowanie klockiem, obracanie go i oglądanie z każdej strony tak aby odnaleźć kształt pasujący do litery, w doskonały sposób ćwiczy wyobraźnię przestrzenną i spostrzegawczość.

zdjęcie przedstawia elementy pentomino podobne do liter np.w,t,z czy p

Kolejną zabawą jest odwzorowanie układu klocków na pustej planszy. Ja wzorowałam się na wcześniej przygotowanej kolorowej planszy ale możemy też przygotować dwa zestawy klocków tak aby jeden służył nam za wzór. Na początku warto ograniczyć ilość klocków i układać mniejsze i zarazem łatwiejsze wzory. 

na zdjęciu plansza z wzorem kolorowym a pod nią klocki ułożone na gładkiej planszy

Modyfikacja poprzedniej wersji czyli na pustej planszy układamy klocki, wzorując się na planszy z konturami. I tutaj podobnie jak wyżej, na początku możemy zacząć od stworzenia wzoru z wykorzystaniem tylko części klocków.

na zdjęciu plansza z czarno białym wzorem z konturami a pod nią układanka ułożona na gładkiej planszy

Kolejna możliwość to układanie elementów bezpośrednio na planszy z bezbarwnymi konturami kształtów.

na zdjęciu plansza czarno biała z konturami a na niej ułożone kilka klocków pentomino, reszta leży obok

Najtrudniejsza jest układanie elementów "z głowy" na pustej planszy, bez wzoru. Do wyboru mamy plansze w kilku rozmiarach 6×10, 5×12, 4×15 lub 3×20. My ułożyliśmy 5x12. 

Ciekawostka: Czy wiecie, że prostokąt 6x10 można ułożyć na 2339 różnych sposobów a 3x20 ma tylko 2 rozwiązania?

na zdjęciu klocki ułożone w f kształt prostokąta 3 na 20

Oczywiście nie musimy wcale układać prostokąta, mogą to być dowolne kształty z użyciem wszystkich lub tylko kilku klocków, w zależności od umiejętności dziecka. U nas kwadraty 8x8 w dwóch wersjach a po więcej wzorów zajrzyjcie TUTAJ .
na zdjęciu ułożony kwadrat z okienkiem w środku
na zdjęciu kwadrat z brakującym po jednym małym kwadraciku w każdym rogu układanki, na nim leża klocki pentomino

Jak jeszcze możemy wykorzystać klocki pentomino? Na przykład pobawić się w układanie figur z dostępnych elementów.
Jakie różne prostokąty możemy ułożyć z dowolnej ilości klocków?
Jaki najmniejszy kwadrat da się ułożyć?
A jaki największy?
Ile kwadratów jednocześnie możemy ułożyć? Nam się udało ułożyć dwa jednakowe kwadraty.

two pentomino square puzzles made of pentomino elements

Jak widzicie układanie pentomino to doskonały trening cierpliwości, koncentracji i logicznego myślenia. 
Możliwości jest naprawdę wiele, zajrzyjcie do dwóch innych wpisów w których znajdziecie grę i układankę z wykorzystaniem Pentonimo Gra w Pentomino oraz Pentomino - użyj dwóch



Jeśli spodobał Ci się wpis to będzie mi miło jeśli podzielisz się nim z innymi!




Wpis bierze udział w projekcie Grajmy!

10 komentarzy:

  1. Układanki z pianki - super pomysł!
    Świetny, inspirujący wpis. Będę wypatrywać kolejnych :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję! Od kiedy pierwszy raz użyłam jej do zrobienia gry z trójkątami, przepadłam :) Obkupiłąm się w zapas pianki na parę lat i kombinuję co by tu jeszcze...

      Usuń
  2. Świetna propozycja dla uczniów 1-3, super 1 gra a tyle zastosowań:-)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Jak dotąd mamy trzy zabawy z Pentominem ale w planach mam jeszcze kilka pomysłów. Wkrótce coś powinno się pojawić :)

      Usuń
  3. Genialny pomysł, z pewnością wykorzystam, dziękuję

    OdpowiedzUsuń